Poppetjes om geld normaal
13-09-2021
Finance
Jorrit
Auteur Jorrit van Eck

Onzekere tijden door aanhoudende leveringsproblemen en stopzetten overheidssteun

Het zal je niet ontgaan zijn: wereldwijd zijn er in diverse branches leveringsproblemen met voorraden. Of het nu gaat om de nieuwe PS5, fietsen, meubels, hout, auto’s of computers, de levertijden lopen soms wel op tot 52 weken. De schaarste leidt momenteel bij één op de vijf bedrijven tot productiebelemmeringen.

Daarbij worden ook de meeste bedrijven geconfronteerd met prijsstijgingen van grondstoffen en materialen; wellicht niet allen zo extreem zoals rietdakdekkers (die te maken kregen met een enorme prijsexplosie, zo betalen ze inmiddels 18.000 dollar voor een container die nog niet zo lang geleden 1.300 dollar kostte), maar in veel gevallen leiden de prijsstijgingen tot nieuwe uitdagingen.

Er is sprake van historisch hoge prijzen in de containervaart. De logistieke keten is door de lockdowns sterk verstoord. Een container van China naar Rotterdam vervoeren, kost tegenwoordig rond de 12.000 dollar tegen 2.000 dollar ruim een jaar geleden. De vervoersvraag is sterk gestegen doordat consumenten wereldwijd weer veel meer producten kopen en doordat veel bedrijven structureel hogere buffervoorraden willen aanhouden. Containerschaarste, overbelaste havens en de blokkade van het Suezkanaal verergeren de problematiek. De verwachting is dat het zeker een jaar gaat duren voordat het logistieke proces weer optimaal op de rit is. Of dit dan weer leidt tot reductie van prijzen tot het oude niveau, is maar zeer de vraag.

De leveringsproblematiek sijpelt daarbij ver door in diverse productieprocessen waardoor de helft van de productiebedrijven te kampen heeft (gehad) met productiestilstand van enkele dagen tot meer dan een maand. Dit terwijl de meeste MKB-maakbedrijven inmiddels weer qua vraag op of zelfs boven het niveau zitten van voor de pandemie. De buitenlandse orderpositie is in het tweede kwartaal weer fors toegenomen.

Voor veel bedrijven ligt daarmee de uitdaging niet meer zozeer aan de omzetkant, maar aan de kostenkant. Zo neemt de orderpositie van productiebedrijven toe maar blijft de winstgevendheid veelal hangen op het niveau van het 4e kwartaal van 2020.

Naast hoge inkoopprijzen en het niet beschikbaar zijn van materialen, spelen ook personele uitdagingen een rol; 3-sterrenrestaurant De Librije die voor het eerst sinds 30 jaar zelf op zoek moet naar een kok, is een sprekend voorbeeld. In de Horeca verdwenen in een jaar tijd 122.00 banen en veel werknemers kozen voor een baan in een andere sector. Het tekort aan koks wordt daarbij verstrekt door lage lonen, minder aantrekkelijke werktijden en tekorten in de kwaliteit van de scholing.

Vraagstukken

Het leidt voor veel bedrijven tot onder andere de volgende vraagstukken:

  • In hoeverre lukt het om hogere inkoopprijzen door te belasten?
    • Zo geven bijvoorbeeld installateurs en technische dienstverleners al aan een lagere winst te verwachten omdat ze extra kosten niet kunnen doorberekenen. Slechts één op drie ondernemers heeft contractueel vastgelegd dat prijsstijgingen kunnen worden doorberekend.
  • Zijn klanten bereid te wachten op hun bestelling?
  • Leiden vertraagde leveringen mogelijk tot boetes?
  • Kan men bij andere leveranciers wel eerder aan materialen/voorraden komen?
    • En laten bestaande contracten met leveranciers dit toe?
  • Zijn er productiemogelijkheden dichter bij huis? Wat zijn de alternatieven?
    • Door de grondstoffenproblematiek en is een versnelling te verwachten in circulair ondernemen in de industrie
  • In hoeverre kan versnelde digitalisering een oplossing bieden aan personeelstekorten in de Horeca?
    • Denk aan online bestellen, slimme apparatuur die de leverancier een seintje geven als voorraad afneemt en direct contactloos betalen.
  • Kan en wil de overheid een krachtigere positie innemen ten opzichte van China?
  • Kan er meer worden samengewerkt?
  • Is er voldoende bereidheid om de nodige investeringen te financieren?

Einde NOW, TVL &Tozo

Inmiddels is ook bekend dat de overheid na 18 maanden per 1 oktober stopt met de noodsteun (NOW, TVL en Tozo). Welke gevolgen heeft dit voor de bedrijven die met de eerder genoemde uitdagingen te kampen hebben? Tel daarbij op dat er mogelijk (forse) aflossings- en/of terugbetalingsverplichtingen zijn ontstaan bij financiers en belastingdienst.

Het is de vraag in hoeverre dit gaat leiden tot liquiditeitsproblemen en wellicht instroom in bijzonder beheer bij financiers. Vooralsnog zien we deze toename nog niet. Sterker nog, veel bedrijven hebben afgelopen jaar geprofiteerd van Covid en worden door Bijzonder Beheer weer teruggezet naar Commercie.

Neemt niet weg dat er ondernemers zijn die op dit moment wel donkere wolken boven zich zien hangen en mogelijke liquiditeitsproblemen voorzien.

Graag verwijzen wij hiervoor dit recente artikel van de Rabobank hier.

Hierin is terug te lezen en te zien in de tabellen dat het aantal bedrijven dat belemmeringen ervaart door te weinig machines, ruimte, grondstoffen en/of materialen sterk stijgt. Als voorbeeld: 33,6% van de bedrijven in de houtindustrie ervaart deze belemmeringen in het tweede kwartaal van 2021, terwijl dit in het laatste kwartaal van 2020 nog maar 7% was. De rubber- en kunststofindustrie laat een vergelijkbaar beeld zien. Door de grote wisselingen en onzekerheden voor wat betreft de prijzen en leveranties van deze grondstoffen en materialen, is het voor de ondernemers ook zeer lastig sturen.

Doorbelasten van hogere grondstofprijzen

Doorslaggevend voor succesvolle organisaties zal dan zijn hoe de ondernemer acteert op bovengenoemde vraagstukken. Angst voor verlies van klanten en omzet kan een afweging zijn om oplopende kosten niet door te belasten. In bepaalde sectoren zullen bestaande contracten de mogelijkheid van doorbelasten niet toestaan: aangezien samenwerking key is in deze tijden, kan de ondernemer wel het gesprek met zijn klant hierover opzoeken. Ook kan er sprake zijn van terughoudendheid in investeren in alternatieven of oplossingen. Een kritisch en open gesprek met de ondernemer waarbij gekeken wordt naar aanvullende financieringsmogelijkheden en/of subsidies kan hem helpen om heldere inzichten te krijgen.

Blijf op de hoogte van ons aanbod met onze nieuwsbrief

Certificering

Cedeo
Belasting
Nopd