Blog: Artikel 1:88 BW en crowdfunding
Lees hieronder over actuele rechtspraak op het gebied van crowdfunding in combinatie met artikel 1:88 BW (toestemming echtgenoot).
Inleidende opmerkingen: toegang MKB tot financiering
“Financiering is de smeerolie van de economie. De toegang tot financiering moet goed geregeld zijn, voor alle ondernemingen groot en klein. De groei van kredietverlening aan het bedrijfsleven is de laatste jaren vertraagd. Tegelijkertijd zijn er naast het bancaire aanbod veel partijen op de markt voor bedrijfsfinanciering actief geworden. Voor beide domeinen is het van belang dat in regelgeving en toezicht ruimte wordt gegeven zodat zij het bedrijfsleven kunnen bedienen.”
Kennelijk is ook de overheid van mening dat toegang tot financiering voor het MKB moet zijn gewaarborgd, want op 23 februari 2021 werd het rapport “MKB-financiering in Nederland” van BDO Corporate Finance B.V. gepubliceerd.[3] Het rapport is een uitvloeisel van een motie die in de Tweede Kamer is ingediend, waarin is verzocht om een onderzoek naar de zekerhedenpraktijk bij MKB financiering. Aldus BDO luidt de kernvraag, waarop zij in het rapport antwoord wil geven: “In hoeverre is de zekerhedenpraktijk in Nederland van invloed op de toegang van het MKB tot vervolgfinanciering, bij zowel bancaire als non-bancaire financiers (in het segment van financiering tot € 1 miljoen)?” Een terechte vraag, omdat in de huidige financieringspraktijk banken hun posities veelal maximaal verzekeren en het alleenrecht claimen op alle denkbare, zakelijke zekerheden. Een van de conclusies uit het rapport luidt dat de zekerhedenpraktijk in de optiek van de onderzoeker niet in veel gevallen van invloed is op de toegang van het MKB tot vervolgfinanciering. Echter, zo luidt het rapport, als zij van invloed is dan is zij in betrekkelijk veel gevallen van wezenlijk belemmerende invloed.
Hoewel een MKB-er zich vrijwel eerst tot de huisbank wendt wanneer er nieuwe financiering gewenst is, is die huisbank niet steeds bereid tot een additionele of vervolgfinanciering. Daar kunnen meerdere redenen aan ten grondslag liggen. Wellicht is een vervolgfinanciering niet verantwoord, maar een veel gehoorde klacht is dat met name de wat kleinere MKB-bedrijven moeilijker toegang hebben tot financiering. Mogelijk zien banken, vanwege de relatief hoge (handling)kosten en beperkte opbrengsten, er weinig brood in. Hoe dan ook, crowdfundplatformen lijken hierop in te spelen en presenteren zich als alternatieve financiers waar het MKB snel en betrekkelijk eenvoudig (want online) toegang krijgt tot financiering. Bij gebreke van zakelijke zekerheden (die vaak vergeven zijn aan de huisbank) moeten dergelijke alternatieve financiers wel genoegen nemen met persoonlijke zekerheden, zoals bijvoorbeeld de borgtocht. Daarnaast wordt het hogere risico, mede vanwege de geringe zekerheden, verdisconteerd in de prijs; een hoger rentetarief. Deze bijdrage gaat over deze persoonlijke zekerheid, de borgtocht, in het kader van financiering middels crowdfunding.
Toestemmingsvereiste
Waar persoonlijke zekerheden (zoals een borgtocht) worden verstrekt, moet men ook bedacht zijn op het toestemmingsvereiste van art. 1:88 BW. Dit artikel verplicht een echtgenoot (kort gezegd) om de andere echtgenoot zijn of haar toestemming voor bepaalde rechtshandelingen, zoals de borgtocht. Bij gebreke van de vereiste toestemming is de rechtshandeling vernietigbaar (art. 1:88 BW jo 1:89 BW). De ratio hierachter is dat echtgenoten in het belang van het gezin tegen elkaar beschermd moeten worden bij rechtshandelingen met een groot financieel risico. Uitzondering op deze nog steeds krachtige hoofdregel is dat geen toestemming vereist is voor een zakelijke borgtocht, als deze ziet op een rechtshandeling die geschiedt in de normale uitoefening van het bedrijf van die vennootschap.
De vraag die bij een recente rechterlijke uitspraak aan de orde was luidt:
Is het aangaan van een geldlening via een crowdfundplatform een rechtshandeling die geschiedt in de normale uitoefening van het bedrijf van een vennootschap?
Uitgangspunt is dat een financieringsovereenkomst, behoudens bijzondere omstandigheden, tot de normale bedrijfsuitoefening van een vennootschap behoort.[1] Enige oplettendheid past echter wanneer het gaat om een financiering die via een crowdfundplatform tot stand is gekomen.
Dient een echtgenoot wel of niet mee te tekenen bij het aangaan van een financiering middels crowdfunding?
Weten wat de rechter hierover heeft besloten? Nieuwsgierig naar de afloop van deze case?
Preview Permanent Actueel
Dit is een preview van een van onze artikelen uit Permanent Actueel. In Permanent Actueel krijg je maandelijks alle actuele informatie die van belang is voor de financieringspraktijk op een overzichtelijke wijze gepresenteerd. Vraag nu een gratis proefabonnement aan, of neem direct een lidmaatschap. Voor slechts 349 euro per jaar ben je het hele jaar op de hoogte van alle ins & outs op het gebied van finance en/of de vastgoed financieringspraktijk.
Gerelateerde opleidingen
FOI is gespecialiseerd in kennis en vaardigheidsopleidingen voor de adviseur in de financierings- en/ of vastgoedpraktijk. Opleidingen waarin deze juridische kennis aan bod komt zijn:
- Fiscale en juridische aspecten in de financieringspraktijk
- Opleiding tot erkend financieringsadviseur
Geschreven door: mr. Vera H. Jurgens, Advocaat commercial and financial litigation TaylorWessing N.V.
[3] Het gehele rapport kan kosteloos worden gedownload op de website van rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2021/02/23/mkb-financiering-in-nederland
